درمان ریشه دندان یا روت کانال تراپی عبارت است از نجات یا درمان دندانی که به علت پوسیدگی وسیع مجاور اطاق عصب در معرض خطر از دست رفتن می باشد .

چرا دندان احتیاج به روت کانال تراپی دارد ؟

برای جواب به این سئوال ابتدا باید با ساختمان دندان آشنا شد .قسمت اعظم ساختمان دندان را عاج تشکیل می دهد ، درون عاج فضائی وجود دارد که شامل عصب و شبکه مویرگی است که اصطلاحاً به آن پالپ گفته می شود . پالپ از شاخه های اصلی اعصاب و عروق در انتهای ریشه منشعب میشود و از درون کانالهائی که در ریشه وجود دارد به این فضا میرسد . این بافت نرم ممکن است تحت تأثیر میکربها عفونی شده و عفونت را در مسیر ذکر شده به استخوان اطراف ریشه منتقل کند ، در چنین مواردی تمام این بافت توسط دندانپزشک برداشته شده ، محفظه پالپ و کانالها تمیز و به نحو مطلوبی پر میشود .

چه عواملي سبب آماس و بيماري پالپ مي گردند؟

پوسيدگيهاي دنداني اگر درمان نشوند، بعد از تخريب مينا و عاج به پالپ رسيده و باعث التهاب و ناراحتي آن مي گردند. علاوه بر پوسيدگي، عوامل ديگري چون سابقه ضربه ناگهاني به دندان، پرکردگي هاي عميق، شکستگي و ترک دندان، تحليل و سايش شديد دندانها و بيماريهاي پيشرفته لثه در ايجاد آماس و بيماري پالپ نقش دارند.

آیا ممکن است درمان عصب دندان با مشکل مواجه شود؟

اگر دندان اندو شده ای دارید که درد دارد ممکن است به دلیل کانال اضافه ی باشد که دندانپزشک قبلی آن را پیدا نکرده است. بعضی از دندان ها چهار کانال دارند که ممکن است دندانپزشک قبلی فقط سه کانال آن را پیدا کرده باشد. هر چه دندانپزشک مجرب تر باشد و هر چه تجهیزات و ابزار تخصصی تری داشته باشد اندو دندان موفق تر خواهد بود. علاوه بر این داخل کانال باید تا عمق کافی پرشده باشد و اگر پرکردگی آن کوتاه تر و یا بلندتر از عمق لازم باشد ممکن است بعدا درد و ناراحتی به دنبال داشته باشد. اگر در دندانی که قبلا برای شما اندو شده است درد احساس می کنید به یکی از کلینیک های زنجیره ای شفا گستر مراجعه کنید تا توسط دستگاه رادیوگرافی حرفه ای دیجیتال از دندان شما عکس گرفته شود و مشکل آن شناسایی شود. به هر حال امکان اندو مجدد همیشه وجود دارد. هرچند که میزان موفقیت اندو مجدد از اندو اولیه کمتر است. نمونه رادیوگرافی چند اندو موفق را در زیر مشاهده می کنید.

دندانپزشک چه کاری انجام می دهد؟

یک X-Ray عکس رادیو گرافی می تواند تعداد و اشکال مختلف روت کانالها و همچنین نشانه های عفونت بوجود آمده را در اطراف استخوان دندان را به خوبی نمایش دهد. یک دندان می تواند شامل تعداد زیادی روت کانال باشد که عمل ترمیم در بعضی از آنها بخاطر شکلشان نسبت به دیگر کانالها آسان تر انجام می گیرد برای خشک نگه داشتن روت کانالها در طول معالجه دندانپزشک از نوعی رول پنبه در اطراف دندان استفاده می کندکه این عمل Rubber Dam نامیده می شود. انجام این عمل باعث خواهد شد که درمان راحت تر با لای دندان شما باز شود درست در پائین ساقه ها. سپس دندانپزشک از یک سری فایلها باریک مخصوص برای درآوردن ریشه های مرده یا از بین رفته استفاده می کند که درست در وسط و هسته دندان از روت کانال قرار دارند. در این زمان دندانپزشک ممکن است از یک مواد پر کردنی موقت (پانسمان ) استفاده کند و برای جلوگیری از عفونت برای شما تعدادی آنتی بیوتیک تجویز کند در این صورت پزشک وقت شما را به چند روز بعد ارجاع می دهد و سپس دندانپزشک به این ترتیب مراحل درمان را کامل خواهد نمود. در مرحله بعدی دندانپزشک روت کانالها را پرخواهد نمود. پر کردگی در حفره باقی مانده و در قسمت بالای دندان قرار می گیرد ویا در صورتیکه نیاز بود ( در صورت نیاز ) روکش دندان میتواند تاج دندان را در قسمت بالای دندان قرار بگیرد. روت کانال در دندانهایی که پر شده اند ممکن است نسبت به سایر دندانهای دیگر تیره تر به نظر بیایند که می توان برای سفید کردن رنگ آنها از بلیچینگ استفاده نمود.

اگر شخصی یک یا چند دندان را از دست داده باشد و یا کاملا بدون دندان باشد بمنظور جایگزینی دندان‌های از دست رفته می‌تواند پروتز دندان ثابت و یا متحرک و یا از ایمپلنت‌های دندانی استفاده نماید. یک ایمپلنت دندانی پایه کوچکی از جنس فلز تیتانیوم یا آلیاژهای تیتانیوم می‌باشد. این فلز به وسیله استخوان‌ها براحتی پذیرفته می‌شود و اتصال استخوان فک با این فلز بخوبی صورت می‌پذیرد. واژه اتصال ایمپلنت به استخوان (Osseoitgration) خیلی زیاد در این رابطه استفاده می‌شود که منظور از آن پیوستگی و اتصال ایمپلنت دندانی با استخوان فک می‌باشد. ایمپلنت دندانی که جایگزین ریشه دندان می‌گردد دارای شیارهای ظریفی بر روی سطوحش می‌باشد که در استخوان فک پیچ می‌گردد ایمپلنت در داخل حفره‌ای که توسط دریل ایجاد شده است قرار می‌گیرد. اصلی‌ترین هدف در نصب یک ایمپلنت رسیدن به یک اتصال فوری با استخوان اطراف آن می‌باشد. این امر یک پایداری اولیه را بوجود خواهد آورد که با گذشت زمان بوسیله افزایش بیشتر توده استخوانی بر روی سطح زیر میکروسکوپی ایمپلنت محکمتر خواهد گردید.

این سطح زیر توسط روش‌های مختلف Acid etching Blosting و غیره ایجاد می‌گردد. پس از مدت زمان کوتاهی که استخوان اطراف کاملا به ایمپلنت متصل گردید می‌توان قسمت تاج ْآن را بشکل یک دندان طبیعی بازسازی نمود، دندان جدید از نظر زیبایی همانند یک دندان طبیعی عمل می‌نماید. در مواردی که تحلیل استخوانی زیاد است، دست دندان متحرک بیمار گیر کافی ندارد و در نتیجه بیمار در جویدن، صحبت کردن و … با مشکل مواجه می‌گردد. در این موارد می‌توان با استفاده از تعداد محدودی ایمپلنت بعنوان پایه این مشکل را حل نمود.

کاشت ایمپلنت های دندانی به چه صورت است؟

کاشت دندان « ایمپلنت» در مطب دندانپزشکی و با بی حسی موضعی (نظیر معالجات متداول دندان ها) و توسط جراح دندانپزشک ورزیده انجام میگیرد. برای کاهش احتمال درد و عفونت ممکن است دندانپزشک داروهایی تجویز کند که قبل و بعد از عمل کاشت ایمپلنت مورد استفاده قرار گیرد.

چند دندان می‌تواند توسط ایمپلنت حمایت شود؟

تمام اشکال متداول جایگزینی دندان‌ها از قبیل پل‌ها یا دندان مصنوعی می‌تواند بوسیله استفاده از ایمپلنت‌های دندانی انجام پذیرد. اگر شما فقط یک دندان طبیعی را از دست داده باشید یک ایمپلنت برای جایگزین‌نمودن کافی خواهد بود در فضاهای بزرگتر که تعداد دندان بیشتری از دست رفته، لزوما نیاز به استفاده از یک ایمپلنت برای هر دندان نمی‌باشد، هر چند تعداد دقیقی ایمپلنت بستگی به کیفیت و میزان استخوان در ناحیه‌ای که ایمپلنت کار گذاشته می‌شود، خواهد داشت. دانسیته (تراکم استخوان) در فک بالا عموما ضعیفتر از فک پایین می‌باشد و اگر در فک بالا اصلا هیچ دندانی وجود نداشته باشد حداقل شش ایمپلنت برای جایگزینی کامل دندان‌ها ، صورت ثابت کافی خواهد بود. در فک پایین بخصوص در جلوی آن استخوان خیلی محکم می‌باشد بنابراین نیاز به ایمپلنت‌های کمتری نسبت به فک بالا وجود خواهد داشت و تعداد چهار ایمپلنت می‌تواند ده دندان یا بیشتر از در فک پایین حمایت نماید. اگر چه استفاده از 5 تا 6 ایمپلنت متداول می‌باشد. ایمپلنت‌های دندانی معمولا از اصول مهندسی پیروی می‌کنند، آنها باید در یک استخوان قوی کار گذاشته شوند.

افراد مناسب برای ایمپلنت دندانی

اگر فردی از سلامتی عمومی کاملی برخوردار باشد، ایمپلنت‌های دندانی یقینا می‌توانند کارگزاری شوند. هر چند نوشیدن مشروبات الکلی یا سیگارکشیدن مشکلاتی را در ارتباط با التیام اولیه ایجاد می‌نماید و می‌تواند اثر منفی روی سلامت لثه و بافت استخوانی اطراف ایمپلنت داشته باشد. تعدادی از دندان پزشکان اگر بیمار سیگار خود را ترک ننماید، تمایلی بکار گذاشتن ایمپلنت بدلیل تاثیر منفی آْن از خود نشان نمی‌دهند.

میزان موفقیت ایمپلنت دندانی چقدر است؟

میزان موفقیت در ایمپلنت های دندانی به موارد زیر بستگی دارد : الف) بیمار: بیمار باید از سلامت برخوردار باشد. بیماری مزمن تضعیف کننده سیستم ایمنی بدن نداشته باشد. اخیرا مشکل شدید قلبی (جراحی قلب یا انفارکتوس) نداشته باشد. دیابت کنترل نشده و رادیوتراپی و بیماری لثه و دهان نداشته باشد. همچنین استعمال سیگار و مشروبات الکلی از عوامل محدود کننده عمل ایمپلنت می باشند.

ب) دندانپزشک: دندانپزشکی که ایمپلنت را انجام می دهد، باید دوره های لازم ایمپلنت را دیده باشد و مهارت و تجربه کافی در انجام ایمپلنت داشته باشد. همچنین تمام شرایط بیمار را از نظر سلامت بدن و فاکتوهای مهم داخل دهانی ارزیابی کند و با رعایت اصول کنترل عفونت، مبادرت به انجام عمل ایمپلنت نماید. ج) ایمپلنت: در کل ایمپلنتی مناسب است که میزان جوش خوردن آن به فک، زیاد باشد و میزان تحلیل استخوان اطراف ایمپلنت، در طول زمان کمتر باشد. د) مراقبت های بعدی: بیمار نقش بسیار مهمی در طول عمر ایمپلنت و موفقیت درازمدت آن دارد. عدم استعمال دخانیات و مشروبات الکلی و رعایت بهداشت دهان و دندان و لثه، مراجعات منظم به دندانپزشک و اطمینان از سلامت لثه و عدم وجود جرم دندانی و پوسیدگی در دندانه ای دیگر، همه موفقیت درازمدت ایمپلنت را افزایش می دهند.

نکته: افرادی که بخاطر رسیدگی نکردم به دندان عقل دندانهای مجاور خود را از دست داده اند می توانند بعد از جراحی دندان عقل به کاشت دندان بپردازند.

تشکیل جرم بر روی دندان ها به صورت کاملا آرام رخ می دهد و این طیف آهسته مانع از دیده شدن تحلیل و از بین رفتن لثه ها که در حقیقت مشکلی جدی به شمار می آید و درمانی سخت دارد می شود.

دلیل چیست؟

باید دقت کنید که هر تغییر رنگی بر روی دندانها نشانه جرم دندان نیست بلگه پوسیدگی ها هم در رنگ طبیعی دندان تغییر ایجاد می کنند. گاها لکه هایی هم بر روی دندان وجود دارد که حتی با جرمگیری دندان هم از بین نمی رود و سفید شدن دندان را سخت میکند. که این ممکن است ناشی از مصرف داروهایی در زمان رشد و تکامل دندان باشد. دلایل رایج دیگری که در ایجاد جرم دندان ها نقش دارند مصرف بیش از حد چای و قهوه و بدتر از همه مصرف دخانیات است.

آیا جرمگیری خطر دارد؟

بیشتر مردم فکر می‌کنند عوارض جرمگیری دندان زیاد بوده و جرمگیری مینای دندان‌ها را از بین می‌برد و زمینه بروز پوسیدگی‌ را فراهم می‌کند در حالی که جرم دندان علاوه بر این‌که برای لثه و بافت‌های نگهدارنده دندان مضر است، محلی برای تجمع و تکثیر میکروب‌ها به حساب می‌آید و فقط با جرم گیری دندان می‌توان این مشکل را حل کرد. پس این جرم است که ضرر دارد نه جرم گیری!خیلی‌ها می‌گویند جرمگیری دندان باعث حساس شدن دندان‌ها می‌شود و در صورت مصرف نوشیدنی گرم یا سرد دندان‌ها تیر می‌کشند.

وجود جرم روی دندان‌ها به علت ضخامتی که دارد به عنوان یک عایق عمل می‌کند و تا حدی جلوی حس دندان‌ها را می‌گیرد. بنابراین طبیعی است که با برداشته شدن آن بهتر متوجه تغییرات حرارتی شویم. البته این حساسیت همیشگی نیست و بعد از چند روز از بین می‌رود، پس نگران نباشید.

 جهت پشگیری و درمان بوی بد دهان انجام منظم معاینات می‌تواند از بروز پلاک و جرم دندان جلوگیری کرده و در صورت وجود می‌توان آن را به ‌موقع درمان کرد. دندان‌پزشک شما می‌تواند بهترین روش پاک‌سازی دندان‌ها و لثه‌ها را پیشنهاد داده از عفونت دندان  پیشگیری کند و نقاطی از دهان که به آن‌ها توجه نمی‌کنید را به شما یادآوری کند.

جرمگیری دندان به روش های مختلفی انجام می شود. بلیچینگ دندان با لیزر یکی از این روش هاست. روش سفید کردن دندان‌ها با لیزر را به عنوان راهکاری حرفه‌ای برای زیباتر شدن طرح لبخند شما ارائه می‌کنند و به دندان‌های شما ظاهری زیبا، سالم و جذاب می‌بخشند.

جرمگیری و لق شدن دندان‌ها؟

یکی از باورهای نادرست درباره جرمگیری و رفع پلاک دندان  این است که این اقدام درمانی، لق شدن دندان ها را به همراه دارد.

با تجمع تدریجی جرم روی دندان‌ها و لثه و بی‌توجهی به این موضوع، مقداری از استخوان نگهدارنده دندان تحلیل می‌رود. در حقیقت دندان به این دلیل قبلا لق شده ولی به علت انباشتگی جرم و چسباندن دندان‌ها به هم، بیمار لق شدن آنها را احساس نکرده است، اما بعد از برداشتن جرم‌ها فرد متوجه آن می‌شود. البته این در مورد همه افرادی که جرمگیری می‌کنند، صادق نیست. مثلا فردی که دندان‌های سالمی دارد بعد از جرمگیری مشکلی نخواهد داشت و اتفاقا از این که بوی بد دهانش از بین رفته و دندان‌های تمیزتری دارد، بسیار راضی و خوشحال است.

چه زمانی بایستی جرم گیری نمود ؟

زمانی که جرم ایجاد شد ، بهتر است هر چه زودتر ، قبل از بروز مشکلات ناشی از عدم جرم گیری مثل تحلیل لثه و استخوان و متعاقب آن پدیدار شدن قسمتی از ریشه دندان ها در دهان، جرم گیری نماییم. جرم نه ‌تنها بافت لثه را از بین می ‌برد، بلکه موجب پوسیدگی دندان نیز می‌ شود. بایستی به این نکته توجه نماییم که پس از پیدا شدن ریشه دندان در دهان به علت زبر بودن سطح ریشه دندان در مقایسه با مینای تاج دندان به جهت تفاوت در ساختمان این دو با یکدیگر، تمیز کردن ریشه بسیار سخت تر از تاج دندان بوده و امکان ایجاد جرم بیشتر خواهد بود.
استفاده از خمیردندان ‌هایی كه به ضد جرم یا سفید کننده معروف هستند اگرچه در كوتاه‌ مدت ممكن است رنگ دندان ‌ها را سفید نماید ، اما به علت وجود مواد ساینده در آن ها ، روی مینای دندان ‌ها خراش ایجاد كرده و با از بین بردن لایه صیقلی مینای روی دندان ، علاوه بر حساس شدن دندان ها به آب سرد و گرم ، زمینه را جهت رسوب املاح بزاق ، تجمع میكروب ‌ها ، تشكیل پلاك و متعاقب آن تشکیل جرم و نیز ایجاد پوسیدگی فراهم می‌ كند.
رعایت بهداشت دهان و دندان‌ ها ، استفاده منظم از مسواک و نخ دندان ، نقش بسیار مهمی در عدم ایجاد جرم ایفا می ‌كند. در ضمن در دوره های منظم بایستی جهت معاینه دندان ها و لثه به دندانپزشک مراجعه نمود .

هزینه جرم گیری دندان به دندانپزشک انتخاب شده و نرخ‌های مرکز درمانی بستگی دارد. معمولاً جرم‌گیری دندان با عکس‌برداری رادیولوژی و معاینه دندان‌ها توسط دندانپزشک انجام می‌شود. به این ترتیب کل هزینه درمان در این شرایط به خدمات اضافی دریافت شده و نیز تعداد و نوع عکس رادیولوژی استفاده شده برای درمان بستگی خواهد داشت. بعضی از انواع خدمات بیمه معمولاً ۱۰۰% هزینه‌های تمیز کردن حرفه‌ای دندان‌ها را برای یک یا دو بار در سال پوشش می‌دهند و برخی دیگر ممکن است مبلغ مشخصی از این هزینه‌ها را به شما در هر سال پرداخت کنند. هزینه پرداخت شده به شما در این شرایط احتمالاً کمتر از هزینه جرم‌گیری دندان‌ها خواهد بود.

 یک نوع روکش دندان و لایه نازک یا یک پوسته سفارشی ساخته شده از موادی است که به رنگ دندان هستند و برای پوشش سطح جلوی دندان جهت بهبود ظاهر آن طراحی شده ­اند. این لایه در جلوی دندان­هایی که دچار تغییر رنگ، شکل، اندازه یا بلندی شده­ اند قرار می­گیرد و به این ترتیب ظاهر دندان­ها را بهبود می­بخشد.

ونیر دندان را می توان با استفاده از مواد پرسلین یا مواد کامپوزیت رزین تهیه کرد. لامینت دندان  ساخته شده از مواد پرسلین دارای سطح مقاومت بیشتر در مقایسه با ونیر ساخته شده از رزین است و ظاهر شبیه تری به دندان های عادی دارد. ونیر رزین نازکتر از ونیر پرسلین است و نیازمند برداشتن یک سطح نازک از دندان قبل از جایگذاری و قرار گرفتن بر روی دندان است. احتمالاً برای انتخاب نوع ونیر مناسب لازم است با دندان پزشک خود صحبت کنید.

انواع لامینت

1 – لامینیت کامپازیتی (ونیر کامپازیت)
2 – لامینیت سرامیکی
3 – لامینیت چینی

 1-لامینیت  کامپازیتی  ( ونیر  کامپوزیت یا کامپوزیت ونیر )

به سیستم لامینیت کامپازیتی ، ونیر کامپازیت هم میگویند.ونیر کامپازیت را با عناوین مشابه مانند کامپوزیت ونیر یا کامپوزیت دندان و کامپازیت دندان در برخی از مراکز به جای یکدیگر استفاده می کنند. در این روش پوسته ها بصورت لایه لایه توسط دندانپزشک و با ماده خمیری کامپازیت دندان بطور مستقیم روی دندانهای بیمار ساخته و چسبانده می شود . امروزه با معرفی کامپازیتهای نانو و با توجه به پیشرفتهای زیادی که در خصوصیات این کامپازیت حاصل شده ، ونیرهایی که با آنها ساخته می شوند از نظر دوام و استحکام و عدم رنگ پذیری بسیار ارتقا پیدا کرده اند ، از ویژگی های دیگر این سیستم حداقل دستکاری و تراش دندان است . این درمان در یک جلسه قابل انجام است.

از دیگر مزایای ونیر کامپازیت آن است که درصورت شکست و یا ترک قابلیت تعمیر دارد ولی لمینیت دندان سرامیکی قابل تعمیر نیستند و می بایست تعویض شوند.

 2- لامینیت  سرامیکی :

یکی دیگر از سیستم های لمینت دندان ، لامینیت سرامیکی است . ویژگی  مهم این سیستم استحکام بسیار زیاد آن است . لذا در مواردی که دندانها تحت استرس بالا هستند از این سیستم استفاده می شود . خود لامینیت های سرامیکی دارای سیستم های متنوعی هستند مثل :
زیرکونیا ،آلومینا ، ای –پی – اس ، ایمپرس ، ایی – مکس ، کاد –کم ، لومینیرز دندان که هر کدام دارای ویژگی خاصی است .

3- لامینیت چینی :
ویژگی  و امتیاز مهم این سیستم شفافیت و درخشندگی بالای آن است و نکته منفی این سیستم شکنندگی آن نسبت به ضربه است . تراش دندان در سیستم لامینیت چینی مختصر  و در حدود نیم میلی متر از سطح دندان است و پس از تراش و قالبگیری ، پوسته های لامینیت در لابراتوار ساخته شده و سپس توسط دندانپزشک روی دندان چسبانده می شود.

آیا انجام لامینت عوارض جانبی هم دارد و ممکن است به دندان‌ها آسیب وارد شود؟

- عوارض لمینیت دندان که ممکن است رخ دهد عبارتند از:
۱- حساسیت تاخیری پس از درمان: مانند هر ترمیم دیگری احتمال ایجاد حساسیت به سرما و گرما پس از درمان وجود دارد که البته پس از گذشت مدت زمان کوتاهی این مشکل برطرف می‌شود.
۲- شکستگی لامینت: اگر اصول اولیه انتخاب بیمار برای درمان لامینت به درستی مورد نظر قرار گرفته باشد و بیمار هیچ گونه کنترااندیکاسیونی در مورد درمان لامینت نداشته باشد احتمال شکستگی ترمیم بسیار کاهش می‌یابد اما از بین نمی‌رود. چون در طول عمر درمان لامینت بیمار نقش اساسی ایفا می‌کند. بیمار باید از برخی عادات غذایی خود مانند گاز زدن غذاهای سفت، جویدن یخ و… خودداری کند تا طول عمر درمان افزایش یابد. اما در صورتی‌که لامینت کامپوزیتی یا سرامیکی دچار پریدگی شود، با کامپوزیت فابل ترمیم و اصلاح است.
۳- تغییر رنگ لبه‌ای لمینت دندان : تغییر رنگ لبه‌ای در لامینت در طی زمان کاملا بستگی به مواد رنگی مورد مصرف بیمار مانند چای، قهوه و یا کشیدن سیگار دارد. به عبارتی هرچه این مواد بیشتر مصرف شود احتمال تغییر رنگ در لبه‌های لامینت بیشتر است و اگر بیمار مصرف مواد رنگی را کم کند قابل پیشگیری است.

- افراد پس از لامینت کردن دندان‌ها چه ملاحظات خاصی باید انجام دهند؟

- در کل برای هر گونه درمان ترمیمی دندان‌پزشکی رعایت بهداشت دهان الزامی است، اما در مورد درمان لامینت علاوه بر رعایت اصول بهداشتی استفاده از دستگا‌ههای پیزوالکتریک جرم گیری باید با احتیاط انجام شود. همچنین برخی از دهان شویه‌های حاوی فلوراید روی لامینت تاثیر منفی دارد. بنابراین قبل از استفاده از دهان شویه باید با دندانپزشک مشاوره به عمل آید.

در چه مواردی از ایمپلنت استفاده می شود

1- فاصله بین دندانهای جلو در اثر از دست رفتن یک دندان بطوری که دندانهای مجاور آن طبیعی باشند.
از دست رفتن دندان می تواند به دلیل پوسیدگی، بیماری لثه و یا تصادفات باشد. اگر دندان در منطقه زیبایی باشد علاوه بر زیبایی سلامتی دندان نیز متاثر می شود. فاصله طولانی بی دندانی باعث رویش دندانهای فک مقابل به این فاصله و جابجایی دندانهای بالا و پایین و از دست رفتن اکلوژن مناسب می شود. عمل جویدن نیز متاثر شده و مفاصل فک پایین در طولانی مدت دردناک می شود.
درمان:
* بریج سه واحدی که مستلزم قربانی کردن دو دندان سالم مجاور است.
* بریجی که به دندانهای مجاور چسبیده ولی عمر آن محدود است.(Maryland Bridge)
* بریج تنها تاج دندان را جایگزین می کند ولی ریشه را جایگزین نمی کند و نیروهای جویدن به استخوان زیرین منتقل نمی شود و و در طول زمان حجم و ارتفاع استخوان کاهش می یابد .
ایمپلنت درمان بهتری است چون هم دندانهای کناری تراش نمی خورند و هم بطور کامل ساختار دندان حفظ می شود و نیروهای جویدن به استخوان منتقل می شود و حجم استخوان بدون تغییر می ماند.

2- فاصله زیاد بین دندان ها در اثر از دست رفتن یک یا بیش از یک دندان بطوری که دندانهای مجاور آن طبیعی باشند.
فاصله بیشتربین دندانها همان اثرات ازدست رفتن یک دندان را بصورت شدیدتر نشان می دهند. عدم زیبایی، مشکلات پخش نیروی جویدن ، درد در مفاصل فک پایین و مشکلات تکلمی از موارد مورد شکایت بیماران می باشد.
درمان:
* بریج های چند واحـدی ( با تراش دندان های پایه کناری ) که تعـداد دندان های پایـه باید متنـاسب با طول بی دندانی باشد.
* پارسیل متحرک که مشکلات تکلمی، جویدن و اجتماعی ایجاد می کند.
* بریج ها یا روکشهای ساپرت شونده با ایمپلنت به تنهایی یا در ترکیب با دندان طبیعی.

3- زمانی که یک یا بیش از یک دندان از انتهای هر قوس دندانی از دست رفته باشد و تنها یک سمت، دندان طبیعی باشد.
از دست دادن دندانهای قوی در عقب قوس دندانی که وظیفه جویدن و آماده کردن غذا برای هضم دارند باعث آسیب به حرکات جویدن می شود. دندانهای باقیمانده به سمت فضای خالی حرکت می کنند و تماس بین دندانها از دست می رود. همچنین دندانهای قوس مقابل نیز به طرف فضا حرکت می کنند و مشکلات مفاصل فک پایین نیز رخ می دهد.
درمان:
درمان فکهای انتهای آزاد سخت می باشد چون تنها در یک سمت دندان وجود دارد.
* پارسیل متحرک فک بالا یا پایین. پارسیل ممکن است به عنوان جسم خارجی احساس ناخوشایندی ایجاد و مشکلات تکلمی و جویدن ایجاد نماید.
* ایمپلنت «کاشت دندان طبیعی»  به عنوان دندان پایه دوم بریج. در حالیکه پایه اول دندان طبیعی است، یا اینکه بریج کلا بوسیله مراحل کاشت دندان در هر دو طرف ساپرت شود.

4-زمانی که کلیه دندانهای یک یا هر دو فک از دست رفته باشد
بی دندانی کامل فک بالا و پایین با هم یا به تنهایی منجر به مشکلات بسیار زیادی می شود. جویدن و صحبت کردن از مشکلات اصلی بیماران بی دندان می باشد. از آنجا که دندان ها که عامل ساپرت عضـلات صورت هستند دیگر وجود ندارد، بیمار حالت صورت مسنی خواهد داشت.
درمان:
* پروتز کامل متحرک. با وجودی که اکثر بیماران مشکلی از لحاظ گیر پروتز در فک بالا به دلیل نیروی مکشی در کام ندارند ولی مشکلات تکلمی و جویدن همچنان باقی است. عدم گیر یا ثبات پروتز فک پایین مشکل اساسی بیماران بی دندان می باشد و با گذشت زمان و تحلیل بیشتر استخوان بدتر هم می شود که تا حدودی با ریلاین پروتز و گذاشتن آستر تا مدتی برطرف می شود. ریلاین کردن متعدد منجر به لق شدن شدید پروتز و سخت تر شدن صحبت کردن و جویدن می شود.
* ایمپلنت بعنوان ثبات دهنده پروتز کامل. برای مثال میله ای که به دو یا چهار ایمپلنت وصل است و باعث گیر مناسب پروتز می شود حتی شش یا هشت ایمپلنت دندان می تواند بعنوان پایه های پروتز ثابت شود.
امروزه می توان حجم کم استخوان را طی عمل بازسازی در شرایط خاص برای پذیرش ایمپلنت آماده ساخت.
بیماری های انعقادی خونی، متابولیک، مخاطی و استخوانی، فاصله کم بین دندان، یا موقعیت نامناسب دندانهای فک بالا و پایین از عوامل محدود کننده در گذاشتن ایمپلنت می باشد.
- کلیه افراد بالغی که دوران رشد را به پایان رسانیده اند، می توانند ایمپلنت بگذارند.
- افراد سیگاری حداقل تا ماههای اولیه پس از گذاشتن ایمپلنت باید سیگار را ترک کنند.
- ایمپلنت مانند دندان طبیعی نیاز به رعایت بهداشت و مراقبت دارد.

مزایای کاشت ایمپلنت :

- ثابت است و دیگر نیازی به خارج کردن پروتز از دهان خود ندارید .
- در روش ایمپلنت ،مانند دیگر درمانها نیاز به تراشیدن دندانهای سالم مجاور نیست .
- ظاهرایمپلنت دندان بسیار شبیه دندان طبیعی بوده و با دندان طبیعی تفاوت ظاهری ندارد.
- در هنگام صحبت کردن و غذا خوردن احساس راحت و خوبی خواهد داشت .
- از تحلیل استخوان ، تحلیل لثه و پیری زودرس صورت جلوگیری می کند.
- هیچگونه فشار اضافی به لثه وارد نمی کند.

آیا سیگاری ها هم می توانند ایمپلنت بگذارند ؟

به خاطر ضررهای زیادی که سیگار دارد البته که ما اصلا مایل به سیگار کشیدن شما نیستیم . اما این به معنای محروم کردن افراد سیگاری از خیلی چیزها نمی باشد . مصرف سیگار بهبودی را کند می کند و در برخی زمانها خطر عفونت را افزایش می دهد . یعنی در زمان خالی بودن دهان و تماس مستقیم آن با دود سیگار یک عامل بالا بردن عفونت می باشد . در نتیجه در داخل دهان مقدار عرضه بافت خون کاهش می یابد . در این شرایط مقدار کشیدن سیگار و طول زمان کشیدن سیگار مهم است . اما آنقدر هم فکر نکنید که میزان موفقیت یک ایمپلنت دندان بستگی خیلی زیادی به سیگار داشته باشد . مصرف سیگار ماکزیمم یک تا دو درصد بر روی عدم موفقیت ایمپلنت تاثیر می گذارد . برای حل این مشکل سه روز قبل از شروع ایمپلنت و یکهفته بعد از گذاشتن ایمپلنت یعنی در مجموع ده روز برای موفقیت بیشتر قرار می گذاریم که سیگار نکشید .

روکش دندان چیست ؟

روکش دندان  یا به عبارت دیگر پروتز دندان ثابت ، که به انگلیسی  dental crown  نامیده میشود، یک کلاهک فلزی یا سرامیکی و یا ترکیبی از هر دوی آنهاست که بر روی دندانهای با تخریب گسترده گذاشته میشود ،تا علاوه بر حفاظت از آنها در برابر شکستن، عملکرد و زیبایی دندان نیز مجددا به آن باز گردانده شود.

انواع روکش دندان

1- روکش چینی فلزی (PFM): که بخش درونی (Frame) آن از فلز و بخش بیرونی آن از جنس چینی دندانپزشکی ساخته می شود. فریم فلزی می تواند از طلا یا آلیاژهای نیکل، کروم و کبالت ساخته شود.

2- ژاکت کراون: که فاقد بخش پشتیبانی کننده درونی (فریم) است. این نوع روکش به دلیل توانایی کمتر در تحمل فشارهای ناشی از جویدن به دلیل فقدان فریم، در دندان های جلو کاربرد دارد. این روش به دلیل حذف لایه فلزی، شفافیت بیشتر و نیاز کمتری به تراش دندان دارد.

3- روکش های تمام چینی: در این روش، بخش درونی (فریم) به جای فلز از نوعی سرامیک تقویت شده به عنوان هسته مرکزی استفاده می شود. این روش گران تر از روش PFM بوده و در موارد وجود حساسیت به هر نوع فلز در بیمار یا به دلایل زیبایی، مورد استفاده قرار می گیرد.

بریج دندان

برای روکش کردن دندانی که ریشه و قسمتی از بدنه دندان وجود دارد، نیازی به تراشیدن دندان های کناری نیست.
اما روش دیگری به نام «بریج» وجود دارد که می توان دندان هایی را که وجود ندارند (دندان های کشیده شده)، با اتکا به دندان های کناری شان احیا کرد
به عبارت دیگر، با استفاده از سه روکش که دو پایه آن روی دندان های موجود کناری استوار می شود، یک روکش به شکل دندان کامل در محل دندان کشیده شده قرار می گیرد.

فواید

    دندان های شما بطور جدی دچار تغییر رنگ شده باشد و احتمال تاثیرگذاری روش های حرفه ای دندان پزشکی همچون سفید کردن دندان بر روی این تغییر رنگ ناچیز باشد.
ظاهر دندان های شما نامناسب باشد یا اندازه دندان در مقایسه با سایر دندان ها کوچک باشد.

•     دندان های شما شکسته یا بریدگی داشته باشد.
•     دندان های شما نیازمند حفاظت و تقویت اضافی باشد.
•     شما به شدت دچار آسیب و پوسیدگی دندان و دندان درد شده باشید.
•     امکان جویدن مناسب غذا برای شما وجود نداشته باشد.
•     محل گاز گرفتن دندان ها با یکدیگر هماهنگی نداشته باشد.
•     سطح جویدن دندان ها به خاطر دندان قروچه (ساییدن دندان ها به یکدیگر) از بین رفته باشد.
•     آسیب وارد شده به دندان به قدری زیاد باشد که امکان پرکردن دندان یا ترمیم های مانند آن وجود نداشته باشد.
•     شما دندان عصب کشی شده دارید و به حفاظت از ساختار باقیمانده دندان نیاز دارید.
•     شما یک دندان از بین رفته خود را با ایمپلنت دندان جایگزین کرده باشید.

آیا ممکن است روکش دندان نیاز به تعویض داشته باشد ؟

بله.در واقع روکش دندان ( dental crowns ) در مواقعی استفاده میشود که استحکام دندان با یک پر کردگی ساده تامین نمیشود.
روکش با پوشش کامل تاج دندان، در واقع از تاج دندان در مقابل شکستن تحت فشارهای ناشی از جویدن و … محافظت میکند. به این ترتیب نه تنها روکش دندان حفاظت بالایی را برای دندان فراهم می کند بلکه  عملکرد دندان را نیز بهبود بخشیده و زیبایی قابل قبولی را به بیمار هدیه میکند.
اما دلایل متعددی وجود دارد که بر اساس آنها نیاز به تعویض روکش وجود دارد من جمله
*پوسیدگیهای ثانویه در زیر روکش
* تحلیل لثه یا سایش های طوق دندان که منجر به نمایی نازیبا در دهان میشوند
* تغییر رنگ تدریجی دندانهای اطراف در طول سالها که منجر به مشخص شدن نمای روکش میشود.
* شکستن چینی روی روکش.
در عین حال بعضی مواقع سمان مورد استفاده برای چسباندن روکش ( چسب روکش )به مرور شسته شده و روکش شل میشود که میتوان دوباره  آن را چسباند.

عمر یک روکش دندانی ( پروتز ثابت دندان ) چند سال است ؟

اصولا در یک حالت آرمانی دندانهای هر فرد تا پایان عمر او باید به او خدمت کند، اما متاسفانه عواملی از قبیل پوسیدگی ، شکستن دندان، بیماریهای لثه و ….باعث میشود ما  دندانهای سالم اولیه خود را از دست بدهیم.
در مورد روکش (پروتز ثابت دندانی ) هم وضع بر همین منوال است. قاعدتا اگر بعد از گذاشتن روکش شما بهداشت دهانی خوبی داشته باشید ، در عین حال مراجعه منظم به دندانپزشکتان جهت بررسی شرایط روکش را در برنامه خود قرار دهید، مسلما عمر روکش شما بیشتر میشود . و در صورت نیاز( موارد ذکر شده در بالا جهت تعویض روکش )، دندانپزشک به شما توصیه میکند که روکش دندان خود را عوض کنید.